🌧️ पाऊस कसा पडतो? (How Does Rain Form?)

पाऊस पडण्याची प्रक्रिया जलचक्रावर (Water Cycle) आधारित असते. यामध्ये खालील टप्पे असतात:

1. वाफ होणे (Evaporation)

सूर्याच्या उष्णतेमुळे नद्या, तलाव, समुद्रातील पाणी वाफ होऊन हवेत जाते.

2. संघनन (Condensation)

ही वाफ थंड हवेत जाऊन लहान थेंबांमध्ये रूपांतरित होते आणि ढग तयार होतात.

3. वृष्टी (Precipitation)

जेव्हा ढगांतील पाण्याचे थेंब मोठे आणि जड होतात, तेव्हा ते पृथ्वीवर पडतात,म्हणजेच पाऊस पडतो.

🏠 घरच्या घरी करता येणारा प्रयोग (Rain Formation Experiment at Home)

🔬 साहित्य:

एक पारदर्शक काचेचा किंवा प्लास्टिकचा भांडे

गरम पाणी

प्लेट (धातूची किंवा प्लास्टिकची)

काही बर्फाचे तुकडे

🧪 प्रक्रिया:

1. भांड्यात गरम पाणी भरावे (सावधगिरीने).

2. त्या भांड्यावर प्लेट उलटी ठेवावी.

3. प्लेटवर काही बर्फाचे तुकडे ठेवावेत.

4. काही वेळात प्लेटच्या खालील बाजूला थेंब जमा होऊन खाली पडताना दिसतील.

🧠 यातून काय समजते?

गरम पाण्याची वाफ वर जाऊन थंड प्लेटला (आकाशातील थंड हवेसारखी) लागते आणि संघननामुळे पाण्याचे थेंब तयार होतात , हेच ढगात घडतं आणि नंतर थेंब पृथ्वीवर पडतात म्हणजेच पाऊस पडतो.

☔ दैनंदिन उदाहरणे (Daily Life Examples):

1. किटलीत उकळते पाणी:

किटली उकळताना झाकणावर पाण्याचे थेंब जमा होतात ,वाफ थंड होऊन थेंबात बदलते.

2. फ्रिजमधून बाटली काढल्यावर घाम येतो:

हवेतली वाफ थंड बाटलीवर बसते — हाही संघननाचाच प्रकार आहे.

3. पावसाळ्यात डोंगराच्या आजूबाजूला ढग जास्त असतात:

डोंगरामुळे हवेत वाढलेली थंडी वाफेचे संघनन घडवते, त्यामुळे त्या भागात पाऊस अधिक पडतो.

विद्यार्थ्यांच्या अंगी निसर्गत: असलेली जिज्ञासावृत्ती जोपासण्यासाठी आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोन वाढीस लागून शोधक वृत्तीने शोध घेण्याची सवय लागली पाहिजे यासाठी.

विज्ञान उपक्रम

'असे का होते?'👇